Het CooL-programma is niet het zoveelste dieet, maar doet meer. Een breed scala aan thema’s komt erin aan bod, zoals voeding, bewegen, ontspanning, slapen, stress en werk-privébalans. Gewichtsverlies is níet het voornaamste doel, zo benadrukken de leefstijlcoaches Marcella van Trierum-Roos en Astrid Glissenaar nadrukkelijk. Marcella: “Het gaat om duurzame leefstijlverandering! Afvallen is daarvan het gevolg.” “Terwijl mensen wél bij ons binnenkomen met ik wil afvallen. Ze hebben diëten gevolgd, zijn aan het jojoën geweest. Ze hebben al zoveel geprobeerd om gezonder te gaan leven, maar zijn elke keer weer teleurgesteld dat het niet lukt,” zo vult Astrid aan.

Marcella: “Sommigen zijn wanhopig en geven aan dit als laatste redmiddel te zien.”

Ruime periode

Het traject duurt 2 jaar. Dat is nodig om te komen tot gedragsverandering. Bovendien is het per persoon een zoektocht naar de juiste aanpak. Marcella: “De ene heeft in eerste instantie vooral baat bij een diëtist, de ander bij een psycholoog. Iemand heeft bijvoorbeeld bewegen en voeding onder controle, maar merkt nog geen resultaat. Dan is het zoeken. Slapen en ontspanning worden vaak onderschat.”

De uitgebreide periode zorgt dat de coaches de deelnemers ook goed leren kennen. Astrid: “Dan kun je op den duur uitdagender vragen stellen. Je kan een zaadje planten waarop ze maanden later terugkomen. En mensen vinden het een fijn idee dat ze zo’n periode ondersteunt worden.”

Valkuil

Grote valkuil is dat mensen te rigoureus willen veranderen: te veel en te snel. Dat volhouden blijkt vaak erg lastig. Astrid: “Het gaat bij ons om kleine stapjes zetten in de gezonde richting. Stapjes die passen bij het individu en diens mogelijkheden.”

Bovendien moet er niet een te grote focus zijn op afvallen. Astrid: “Voeding en bewegen zijn cruciale onderwerpen, maar stress is bijvoorbeeld ook belangrijk voor gewichtsverlies. Je kunt beter beginnen met goed slapen dan met goede voeding, als je prioriteiten zou moeten stellen. Waarom wil je afvallen? Wat vind je belangrijk en waaruit haal je je plezier? Om die vragen draait het.”

CooL kijkt dus naar de gehele levensstijl. In de eerste acht maanden is er maandelijks een groepsbijeenkomst waarin de diverse thema’s aan de orde komen. Marcella: “Alleen al het gesprek aangaan met elkaar, is heel effectief. Deelnemers leren veel van elkaar en geven elkaar tips.” Tussendoor zijn er individuele coachingsgesprekken waarin ingezoomd wordt op de specifieke uitdagingen van de deelnemer. “Ze vinden het fijn dat er iemand meekijkt, met wie ze kunnen sparren als ze vastlopen,” weet Marcella uit ervaring.

Het accepteren van de huidige situatie is een belangrijke eerste stap die deelnemers moeten zetten. Astrid: “Alle niet-succes­ervaringen uit het verleden hebben vaak het zelfvertrouwen aangetast: het gaat toch niet lukken. Vandaar die kleine stapjes: het zelfvertrouwen moet opgebouwd worden.” Marcella: “Mensen zijn van nature gewend het negatieve te benadrukken. Maar benoem eens wat wél goed ging.”

Geen leefregels

Wie als deelnemer uitgebreide adviezen verwacht, komt bedrogen uit. Astrid: “Mensen willen graag dat je heel nadrukkelijk aan de zijlijn staat. Krijg ik dan geen leefregels, vroeg iemand. Of ze vragen om een weekmenu. Ik ben geen diëtist dus doe dat sowieso niet, maar bovenal hebben ze dat al eens eerder gedaan en toen werkte het ook niet. Wij kijken liever naar het huidige eetpatroon en wat diegene daarin kan aanpassen.”

“En”, zo zegt Marcella, “een ander vertellen wat te doen, werkt alleen voor korte duur.” Dus stellen de coaches vooral de juiste vragen en laten ze de regie bij de deelnemer. Marcella: “We houden mensen een spiegel voor en nodigen diegene uit voor een gesprek met zichzelf. Wij spiegelen continu. Wat ik vind is niet belangrijk; het draait om die ene persoon.”

Astrid: “We laten ze vooral ook zelf informatie zoeken, bijvoorbeeld bij het Voedingscentrum. Zelf laten ontdekken wat er in producten zit. Als ik dat allemaal vertel, blijft dat meestal toch niet hangen. We laten ze zelf de regie nemen en stimuleren ze om in hun eigen omgeving steun te zoeken. Dat de omgeving mee verandert. Laatst zei een deelnemer geen lekkers meer in huis te halen of het mee te geven aan de visite, zodat de verleiding niet meer in huis was. Of enkel boodschappen te doen met een lijstje en als je geen honger hebt. Eten van kleinere borden, niet meer aan tafel opscheppen. Elke avond wandelen met de partner. Allemaal dingen die het makkelijker maken gezonder te leven.”

Bewustwording

Gedragsverandering begint bij bewustwording, zo stellen beide leefstijlcoaches. Waarom doe je de dingen zoals je ze doet? Astrid: “Bijna al ons gedrag is onbewust. Van de ingesleten ongezonde gewoontes zijn we ons niet eens meer bewust. Dus wij beginnen met bewustwording en gaan daarna pas oefenen met acties om gezonder te worden.”

Marcella: “De eerste acht maanden zijn we daar vooral mee bezig. Als iemand inzicht krijgt in wat diegene doet en waarom, ben ik al heel blij. Gaandeweg zie je de mindset veranderen van puur afvallen naar het aanpassen van de leefstijl.”

“Het doel verandert. Ze komen binnen met de wens af te vallen, maar later gaat het over zich beter voelen, over meer energie hebben. Als ze aangeven dat ze niet meer hoeven na te denken om na het etentje een wandeling te maken, dat het bij de dag hoort, is dat enorme winst. Het begint met onbewust ongezond gedrag, daarna bewust ongezond gedrag, dan bewust gezond gedrag en vervolgens onbewust gezond gedrag,” zo sluit Astrid af.