Een parcours met obstakels waarbij je tussen pionnen en paaltjes slalomt, klimmen en onder andere een koprol maken. Sinds november 2019 hebben vijftien eilandelijke basisscholen meegedaan aan een wetenschappelijk onderzoek naar de bewegingsvaardigheid van kinderen. Daarbij werd ook de BMI (Body Mass Index) gemeten. De BMI geeft aan of je gewicht gezond is in relatie tot je lengte. Verder vulden kinderen een vragenlijst in over voeding en sportdeelname.

Wethouder Ankie Smit: “De uitkomsten kwamen overeen met wat we eigenlijk al wisten: de motorische ontwikkeling van kinderen blijft achter. Door het meten kunnen we kijken of er op termijn verbeteringen te zien zijn.” 

Ronald van Dongen, regisseur van ‘Vitaal Schouwen-Duiveland’: “De scores kun je vergelijken per school, maar ook per gemeente. Vijf Zeeuwse gemeenten zijn begonnen met dit onderzoek, maar het is de bedoeling dat ze alle dertien mee gaan doen. Schouwen-Duiveland doet mee met de meeste scholen, dus daarmee zijn we koploper. Dat is mooi.”

De magere resultaten sterken de gemeente werk te maken van ‘Vitaal Schouwen-Duiveland’. Daarbij gaat het niet alleen om fysieke gezondheid. Smit: “Met ons gezondheidsbeleid willen we ook de mentale gezondheid verbeteren. Daarin spelen bewegen en voeding natuurlijk ook een belangrijke rol. Verder heeft bewegen een sociaal aspect: dingen samendoen.”

Ouderen

Het vitaliteitsprogramma richt zich niet alleen op de jeugd. Van Dongen: “Het gaat van 0 tot 100 plus. Enkele doelgroepen zijn het primair onderwijs, kinderdagverblijf, wijken, verenigingen en senioren.” Smit: “We zien dat naarmate mensen ouder worden, ze afhaken bij sportclubs. Daarnaast blijkt uit landelijke informatie dat bij ouderen flinke verbeteringen zijn te behalen op het vlak van voeding en bewegen. Als gemeente is het ook belangrijk dat we de ziektelast weten terug te dringen.”

Schouwen-Duiveland is een van de meest vergrijsde gemeenten van Nederland, waarbij de zorgkosten hoog zijn. “Onze bevolking wordt steeds ouder en heeft steeds meer chronische aandoeningen. Juist dan is het zo belangrijk te blijven bewegen. We moeten mensen bewust maken dat ze ondanks hun aandoening of beperking nog steeds beweegactiviteiten kunnen doen. Zo blijf je meedoen in de samenleving en kun je voorkomen dat je afhankelijk wordt van zorg”, aldus de wethouder.

Ronald van Dongen: “Daar ligt ook een taak voor sportclubs en andere sportaanbieders: kijk naar je aanbod voor die oudere doelgroep. Nu stoppen veel sporters op middelbare leeftijd, maar er zijn genoeg mogelijkheden ze te behouden.”

Samenwerken

Samenwerking is het kernwoord in de plannen. “Samen kun je bijvoorbeeld ook een professional financieren in plaats dat je dat als individueel bedrijf, school of zorginstelling doet. Zeker in onze regio met relatief weinig ‘massa’. We hebben elkaar hard nodig”, licht Smit toe.

De invulling van het programma ligt nog helemaal open. Smit: “Wij gaan dat als gemeente niet bepalen. Dat gebeurt in overleg met de diverse partijen. Neem Golfclub Grevelingenhout. Die had zich aangemeld. Dan gaan we in gesprek: welke doelgroep is interessant voor jullie, welke activiteiten kun je bieden, is er contact met de school, dorpsraad of het ouderencomplex? ”

Van Dongen: “Per doelgroep is er een buurtsportcoach die dat coördineert en samen met partners de activiteiten opstelt. Een voorbeeld: veel ouderen in zorgcentra zijn niet in staat ergens naartoe te gaan, terwijl die wel meer zouden moeten bewegen. We willen met zorgcentra in gesprek en kijken welke partijen zouden kunnen helpen. Bijvoorbeeld een sportclub die aanhaakt of een fysiopraktijk die uitleg geeft over valpreventie.”

Smit: “We willen allerlei losse initiatieven met elkaar verbinden om zo meerwaarde te creëren.” Een voorbeeld daarvan is de samenwerking met Radar. Van Dongen: “Zij hebben al een vakdocent die drie dagen gym geeft. In onderlinge samenwerking met de gemeente is die persoon nog eens twee dagen extra aan de slag voor de vijf Radarscholen. Niet alleen voor de gymlessen, maar ook voor extra bewegingsonderwijs, zoals naschoolse sport of pauzesport. Of hij kan werken aan de Gezonde School, een project van de GGD in samenwerking met SportZeeland. Daaronder vallen thema’s als pestgedrag, voedingslessen en meer bewegen tijdens de lessen.”

De gemeente ziet sowieso graag dat meer vakleerkrachten worden aangesteld in het basisonderwijs. “Er zijn docenten die een aanvullende module hebben gedaan om bewegingsonderwijs te kunnen geven, maar dat is toch wat anders dan een vakleerkracht. Zeeland loopt achter qua aantal vakleerkrachten voor gymlessen”, aldus Van Dongen.

Upgraden

Bestaande evenementen zullen opnieuw tegen het licht gehouden worden. “Neem de Sportkidsdagen. Niet eerst organiseren en dan verenigingen vragen of ze mee willen doen, maar samen met sportclubs een jaarkalender maken. Beter kijken waar behoefte aan is en beter structureren”, legt Van Dongen uit. “Zo gaan we alle activiteiten bekijken: zijn ze bekend genoeg, kunnen we het upgraden of verbreden door meer partners te laten aansluiten.”

Een concrete ‘verbreding’ zijn de Koningsspelen die tot nu toe alleen in Zierikzee werden georganiseerd. Van Dongen: “We willen dat op drie locaties gaan doen: Laco in Zierikzee, Sportcentrum Westerschouwen in Burgh-Haamstede en De Vanger in Bruinisse. Zo kunnen alle scholen aanhaken. Uiteindelijk moet het gehele programma zich als een olievlek over de zeventien kernen uitspreiden.”